Diyabet, insülin eksikliği ya da insülin etkisindeki defektler nedeniyle organizmanın karbonhidrat, yağ ve proteinlerden yararlanamadığı, sürekli tıbbi bakım gerektiren, kronik bir metabolizma hastalığıdır. Tip II diyabet, tüm dünyada prevalansı artan yaygın bir hastalıktır. Aynı zamanda çok yüksek kardiyovasküler morbidite ve mortalite oranlarına katkıda bulunan merkezi obezite, hipertansiyon ve dislipidemi gibi birkaç başka metabolik anormallikle de ilişkili olmaktadır. Diyabetteki ana patolojik kusurlar, aşırı hepatik glikoz üretimi, periferik insülin direnci ve kusurlu beta hücre salgılama fonksiyonundan oluşmaktadır. Hipergliseminin süresi ve şiddeti, glukoz intoleransının sebebi ne olursa olsun mikrovasküler komplikasyonları belirlemekte ve tedavinin hedefleri, insüline bağımlı tip I diyabetik hastalarınkine benzer olmaktadır. Ortaya çıkmasını kolaylaştıran etmenler; kalıtım, şişmanlık, gebelik, uzun süre ilaç kullanımı (diüretik, kortikosteroid vb.), enfeksiyonlar, fiziksel ve psikolojik travmalar, bazı pankreas hastalıklarıdır (pankreatit, pankreas tümörleri vb.)
Beslenme tedavisinde karbonhidratlar için öneriler; sağlıklı olmak için gerekli beslenme modeli, tam taneli tahıllar, meyveler, sebzeler ve düşük yağlı süt gibi karbonhidrat içeren besinleri içermelidir. Yağlar için öneriler; doymuş yağ alımı enerjinin %7’sinden az olacak şekilde sınırlandırılmalıdır. Diyabetli bireylerde kolesterol alımı günde 200 mg’ın altında olmalıdır. Haftada 2 veya daha fazla porsiyon balık, omega-3 (n-3) çoklu doymamış yağ asitleri sağlar ve bu miktarda tüketim önerilmelidir. Proteinler için öneriler; ağırlık kaybı sağlamak için yüksek proteinli diyetler önerilmez. Enerjinin %20’sinden fazla protein alımının diyabet tedavisi ve komplikasyonları üzerine etkisi bilinmemektedir. Bu tip diyetler kısa dönemde kilo kaybı sağlayabilir ve glisemiyi iyileştirebilir. Ancak, bu yararların uzun dönemde de devam ettiği saptanmamıştır. Ayrıca protein alımındaki artış doymuş yağ alımını da artırmaktadır. Diyetisyen, öğün planı ile diyetle alınması önerilen vitamin ve minerallerin düzeylerinin karşılanmasını sağlamalıdır.
